Zasady etyczne obowiązujące w Czasopiśmie

Zasady etyki publikacyjnej obowiązujące w czasopiśmie zgodne z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej (COPE) Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors [1] oraz Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing [2].

W przypadkach nieobjętych niniejszymi Zasadami etyki publikacyjnej, Redakcja stosuje odpowiednie schematy postępowania opracowane przez Komitet ds. Etyki Publikacyjnej (COPE) [3].

Poniższe standardy odnoszą się do zasad etycznych, które obowiązują Autorów, Redaktorów, Recenzentów i Radę Naukową na każdym etapie publikacji tekstów w czasopiśmie.

Wszystkie artykuły zgłoszone do publikacji w czasopiśmie „dot.pl” są poddawane ocenie pod kątem zgodności z zasadami etyki publikacyjnej, rzetelności, transparentności, wartości i użyteczności naukowej.

Przyjęcie tekstu do publikacji jest wykluczone, jeżeli Autor/Autorzy naruszyli zasady etyki w prowadzeniu badań wykorzystanych w publikacji, w szczególności gdy:

• brak jest pisemnej zgody osób (badanych, badaczy i współpracowników) na udział w badaniach;
  
• doszło do naruszenia zasad poufności wobec uczestników badań;
  
• uczestnicy nie zostali poinformowani o ryzyku i niebezpieczeństwach (fizycznych, emocjonalnych, intelektualnych czy mających wpływ na reputację) wynikających z prowadzonych badań;
  
• doszło do zaniechań w zakresie zabezpieczenia przed zagrożeniami wynikającymi z prowadzonych badań;
  
• nie przestrzegano wymogów prawnych i etycznych w stosunku do ludzi i zwierząt biorących udział w badaniach, a także do wykorzystywanych w badaniach organów lub tkanek ludzkich oraz odnoszących się do ochrony środowiska;
  
• nie okazano należnego szacunku w przedstawianiu szczątków ludzkich i obiektów o charakterze religijnym.
  

Zasady dotyczące członków Redakcji

Członkowie Redakcji angażują się w utrzymanie dobrej kondycji, spójności, regularności, dostępności i wysokiej jakości czasopisma. Ich działania opierają się na zasadach rzetelności naukowej, bezstronności oraz ciągłego dążenia do podnoszenia standardów naukowych, redakcyjnych oraz etycznych. Redaktorzy powinni być odpowiedzialni za każdą treść publikowaną w czasopiśmie.

• Monitorowanie standardów etycznych
  Zespół redakcyjny systematycznie monitoruje przestrzeganie standardów i zasad etycznych związanych z publikacją tekstów naukowych oraz podejmuje działania zapobiegające praktykom niezgodnym z przyjętymi standardami.
• Zasada przestrzegania norm prawnych i zawodowych
  Wszystkie osoby zaangażowane w prowadzenie badań oraz powstanie publikacji zobowiązane są do przestrzegania norm prawnych i etyki zawodowej nałożonych przez organizacje zawodowe i podmioty finansujące badania, np. Komisję Europejską.
• Zasada fair play
  Teksty zgłaszane do publikacji są oceniane przez Redakcję przede wszystkim pod względem merytorycznym, formalnym i technicznym. Jednocześnie decyzje Redakcji muszą opierać się na wartościach naukowych, a kwestie takie jak rasa, płeć, orientacja seksualna, wyznanie, pochodzenie etniczne, obywatelstwo, wiek, stan cywilny czy rodzicielski, niepełnosprawność czy przekonania polityczne Autorów w żaden sposób nie mogą wpływać na ocenę artykułów [4].
• Decyzje dotyczące publikacji
  Zespół redakcyjny jest odpowiedzialny za decyzję, które materiały zostaną opublikowane, a które nie. Przy podejmowaniu decyzji kluczowe są następujące kryteria: znaczenie naukowe pracy, oryginalność ujęcia problemu, zgodność z zakresem tematycznym czasopisma, zasady etyczne, wymagania merytoryczne i formalne określone w Instrukcjach dla Autorów oraz uwagi wyrażone przez Recenzenta podczas procesu recenzji naukowej. Redakcja czasopisma ma obowiązek poinformować Autora(-ów) o wyniku oceny redakcyjnej zgłaszanego tekstu.
• Zasada poufności
  Członkowie Zespołu redakcyjnego przestrzegają zasady poufności, co oznacza, że nie ujawniają osobom nieupoważnionym żadnych informacji na temat prac zgłaszanych do publikacji. Osobami upoważnionymi do posiadania tych informacji są jedynie sami Autorzy, wybrani Recenzenci, uprawnieni Redaktorzy, członkowie Rady Naukowej oraz Wydawca.
• Przeciwdziałanie konfliktom interesów
  Nieopublikowane artykuły nie mogą być wykorzystywane przez członków Zespołu redakcyjnego ani przez inne osoby uczestniczące w procedurach wydawniczych bez pisemnej zgody Autorów. Przy wyznaczaniu Recenzenta Redakcja musi uwzględniać zasadę przeciwdziałania konfliktom interesów.
  W przypadku Recenzenta konflikt interesów może wystąpić, gdy pojawiają się okoliczności, które mogą podważać jego bezstronność lub wpływać na jego działania podczas procedury recenzowania, na przykład powiązania służbowe, finansowe, prawne, osobiste opinie, rywalizacja naukowa lub relacje rodzinne.
  
  W przypadku gdy członek Redakcji lub Rady Naukowej zgłasza tekst do czasopisma, Redakcja podejmuje maksymalne wysiłki, aby zachować bezstronność w procesach redakcji i recenzji. Opiekę nad tymi procesami obejmuje inny Redaktor czasopisma, a osoba zgłaszająca tekst jest z nich wyłączona [5].
  
  Redakcja podaje do wiadomości Czytelnika informację o źródłach finansowania publikacji oraz wsparciu instytucjonalnym lub ze strony organizacji i innych osób albo podmiotów (financial disclosure) w publikowane badania.
• Skargi, zażalenia, odwołania
  W przypadku zgłoszonych skarg, zażaleń lub odwołań, Redakcja czasopisma ma obowiązek ich rejestrowania i archiwizowania. W zgłoszeniu prosimy o szczegółowe opisanie sprawy oraz wskazanie, jakich treści lub jakich działań dotyczy. Redakcja zobowiązana jest do zachowania anonimowości danych osoby zgłaszającej, chyba że ta osoba wyrazi chęć ujawnienia swoich danych. Osobami upoważnionymi do posiadania tych informacji są jedynie: osoba zgłaszająca, uprawnieni Redaktorzy oraz Wydawca. Redakcja musi udzielić pisemnej odpowiedzi na złożone skargi, zażalenia i odwołania w terminie nieprzekraczającym 30 dni od daty ich wpłynięcia. Odpowiedź Redakcji musi zawierać co najmniej ocenę sprawy oraz opis podjętych lub planowanych przez Redakcję działań w związku ze sprawą.
• Zasada rzetelności naukowej
  Członkowie Zespołu redakcyjnego mają obowiązek podejmować wszelkie działania w celu zachowania integralności w kwestii rzetelności naukowej publikowanych prac. W tym celu mogą wprowadzać odpowiednie korekty oraz, w przypadku podejrzeń o nieuczciwe praktyki (takie jak plagiat, fałszowanie wyników badań itp.) lub działania nieetyczne, podjąć decyzję o wycofaniu tekstu z publikacji.
  
  Wszelkie przejawy nierzetelności naukowej (scientific misconduct), w szczególności: ghostwriting; guest authorship; plagiatorstwo; zmyślanie lub fałszowanie danych; manipulowanie danymi; zjawisko Matyldy; efekt św. Mateusza [6]; błędne i niesumienne przeprowadzenie postępowania badawczego oraz naruszenie zasad etyki w nauce są niedopuszczalne i muszą być bezzwłocznie przenalizowane i rozpatrzone przez Redaktora Naczelnego oraz Radę Naukową.
  
  Redakcja czasopisma ma obowiązek rejestrowania i archiwizowania przypadków podejrzeń o nieuczciwe praktyki.
  W przypadku wykrycia takich praktyk, Redakcja prosi o poinformowanie. Sugeruje się, aby zgłoszenie zawierało szczegółowy opis sprawy oraz wskazanie, jakich treści dotyczy. Po otrzymaniu zgłoszenia Redakcja kontaktuje się z Autorem, prosząc o wyjaśnienie, a następnie gromadzi i zapoznaje się z dostarczonymi dowodami dot. nierzetelności naukowej. Na tej podstawie Redakcja formułuje decyzję o wycofaniu, sprostowaniu/korekcie, poinformowaniu odpowiednich organów i/lub instytucji.
• Zapora ghostwriting i guest authorship
  Zjawisko ghostwritingu występuje, gdy ktoś wnosi istotny wkład w powstanie publikacji, ale nie zostaje ujawniony jako jeden z autorów lub nie jest wymieniony w podziękowaniach publikacji. Natomiast guest authorship (honorary authorship) to sytuacja, gdy ktoś, kto miał minimalny udział w tworzeniu publikacji lub w ogóle nie uczestniczył w jej powstawaniu, jednakże zostaje oznaczony jako Autor lub Współautor publikacji.
  
  Redakcja w trosce o rzetelność naukową publikowanych tekstów prowadzi selekcję nadesłanych artykułów zgodnie z zasadami zapory ghostwriting i guest authorship.
  
  Ghostwriting i guest authorship są przejawami nierzetelności naukowej, a wszelkie wykryte przypadki będą demaskowane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające autorów, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia edytorów naukowych itp.).
  Redakcja wymaga podania informacji o źródłach finansowania publikacji oraz wsparciu instytucjonalnym publikowanych badań przez organizacje i inne podmioty (financial disclosure).
• Korekta tekstów
  Redakcja, Autor/Autorzy oraz Recenzenci mogą dokonywać korekty tekstów poprzez dyskusję na etapie procesu redakcyjnego, przed publikacją tekstu.
  Autor może żądać od Redakcji wprowadzenia zgłoszonych przez niego poprawek do tekstu.
  Redakcja zastrzega sobie także prawo do korekty tekstów po ich opublikowaniu, bez konieczności informowania Czytelników i Autorów. Dotyczy to jedynie tzw. drobnych zmian, takich jak poprawienie formatowania i pisowni. Te zmiany nie wpływają istotnie na odbiór ani zakres prezentowanych treści.
  Istotne zmiany, takie jak wycofanie artykułu z powodu błędu, dodanie lub usunięcie Autora, poprawa danych wpływających na interpretację wyników badań po opublikowaniu, mogą być wdrożone zgodnie z procedurami wskazanymi przez COPE [3].
• Wycofanie tekstu
  Zespół redakcyjny może rozważyć wycofanie tekstu jeżeli:
  
  • istnieją jasne dowody wskazujące na brak wiarygodności wyników badań, fabrykowanie danych oraz przypadkowe błędy, takie jak błędy w obliczeniach czy metodologiczne;
  • wyniki badań zostały wcześniej opublikowane gdzie indziej bez właściwego odwołania do poprzednich źródeł lub bez ujawnienia tej informacji Redakcji, bez uzyskania zgody na ponowną publikację lub bez podania uzasadnienia (co jest przypadkiem zbędnej publikacji);
  • zawiera on materiały lub dane, na które nie uzyskano odpowiednich zgód na ich wykorzystanie, takie jak prawa do ilustracji, dysponowania wizerunkiem lub inne licencje lub sublicencje, które mogą obejmować niewłaściwy zakres pół eksploatacji lub zakres czasowy;
  • narusza on prawa autorskie lub prawa zależne;
  • podczas badań nie zostały przestrzegane procedury etyczne ani przepisy na szczeblu międzynarodowym, krajowym ani instytucjonalnym;
  • została naruszona zasada braku konfliktu interesów pomiędzy Autorami, Recenzentami lub Redakcją, co może wpływać na interpretację tekstów;
  • praca nosi znamiona plagiatu bądź narusza inne zasady etyki publikacyjnej.
  Zawiadomienie o wycofaniu tekstu traktowane jest jako równoznaczne z wycofaniem artykułu. Powinno ono zawierać informacje o osobie (w nagłówku powinien się znaleźć co najmniej tytuł/y i nazwisko/-a Autora/-ów pracy) oraz powodach decydujących o wycofaniu tekstu, celem rozróżnienia błędów niezamierzonych od celowych nadużyć. Wycofywane teksty nie są usuwane z opublikowanej wersji czasopisma, jednak fakt i przyczyna ich wycofania są wyraźnie oznaczone. Wyjątkiem są sytuacje, w których naruszony jest uzasadniony interes prawny Autora, Redakcji, Wydawcy lub osób trzecich – w takich przypadkach tekst może być wycofany, a Redakcja ma obowiązek opublikować informację wyjaśniającą. Autor ma prawo do odwołania się od decyzji Redakcji.
  
  W pozostałych przypadkach Redakcja stosuje się do zaleceń zawartych w COPE Retraction Guidelines [8] oraz COPE Flowcharts [3].
• Sprostowania, wyjaśnienia, uzupełnianie tekstów, erraty
  Redakcja zawsze jest gotowa do publikowania stosownych sprostowań, wyjaśnień lub przeprosin, jeśli zajdzie taka potrzeba. Takie materiały będą udostępniane na stronie internetowej czasopisma i/lub w opublikowanej wersji czasopisma.
  
  Zgodnie z niniejszymi Zasadami etyki publikacyjnej oraz zaleceniami COPE, jeśli tekst nie kwalifikuje się do wycofania ani do drobnych poprawek, Redakcja może zdecydować się na publikację errat, uzupełnień i/lub sprostowań. W przypadku istotnych zmian, które mogą wpłynąć na odbiór lub zakres prezentowanych treści oraz na ustalenie autorstwa, każde uzupełnienie powinno być poprzedzone sprostowaniem Redakcji, która wskazuje zakres uzupełnienia oraz przyczynę jego wprowadzenia.
  
  Redakcja zobowiązuje się do analizowania i dokumentowania wszelkich przejawów nierzetelności naukowej.
  Wszystkie wykryte i potwierdzone przypadki nierzetelności naukowej będą ujawniane, włączając w to powiadomienie odpowiednich podmiotów, takich jak instytucje zatrudniające Autorów, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia edytorów naukowych, itp.
• Zasada otwartości i stałego dostępu
  Redakcja wspiera politykę otwartego dostępu. Czasopismo jest publikowane w otwartym dostępie (Open Access), co oznacza, że wszystkie treści są dostępne bezpłatnie dla użytkowników i instytucji. Wszystkie teksty są publikowane w formie elektronicznej, a Redakcja dąży do archiwizacji tekstów w różnych bazach danych.
• Zasady dotyczące udostępniania danych i odtwarzalności danych
  Redakcja zachęca Autorów do archiwizacji danych badawczych w otwartych repozytoriach danych badawczych. Jednakże Redakcja nie wymaga od Autorów załączania danych badawczych. W pewnych przypadkach, na przykład gdy zgłoszone zostaną problemy z integralnością prezentowanych danych lub wystąpi duplikowanie danych, Redakcja może poprosić Autora o dostarczenie danych badawczych.
• Reklamy
  Redakcja akceptuje publikowanie w czasopiśmie jedynie reklam:
  
  • konferencji naukowych, warsztatów, działalności naukowej, konferencji branżowych i innych wydarzeń związanych z tematyką czasopisma;
  • działalności wydawniczej Wydawcy czasopisma;
  • sponsorów lub partnerów czasopisma.
  Zapytanie o reklamy należy kierować do Redakcji.
  
  Redakcja jasno informuje na głównej stronie internetowej czasopisma, czy posiada sponsora. W przypadku publikacji reklamy partnera lub sponsora, Redakcja jednoznacznie wskazuje na jego rolę na stronie internetowej czasopisma i/lub w wydaniu czasopisma. Reklama musi być wyraźnie oddzielona od treści publikowanych w czasopiśmie. Ponadto reklamy nie mają wpływu na proces podejmowania decyzji redakcyjnych przez Redakcję czasopisma.
• Opłaty dla Autorów i Recenzentów
  Redakcja czasopisma informuje, że nie pobiera opłat autorskich (APC – article processing charges) za złożenie (submission fee), publikację (publication fee), recenzję (reviewfee), procedowanie artykułów (processing fee) oraz nie przekazuje honorariów.

Kontakt z Redakcją czasopisma:

Wszystkie pytania i wątpliwości dotyczące rzetelności naukowej oraz etyki badań naukowych, należy kierować na adres mailowy redakcji: kontakt@journaldot.pl  

W przypadkach nieopisanych w niniejszych Zasadach etyki publikacyjnej Redakcja stosuje się do zaleceń wskazanych w COPE Retraction Guidelines [8] oraz COPE Flowcharts [3].

Zasady dotyczące Autorów

• Zasady dotyczące autorstwa pracy
  Autorstwo może dotyczyć zarówno jednostek, jak i grup, które współtworzą pomysł lub opracowują publikację rozpowszechniającą intelektualną lub twórczą pracę [9].
  
  Wszyscy wymienieni w zgłoszonej pracy jako Autorzy muszą mieć rzeczywisty i istotny udział w tworzeniu tekstu, obejmujący projektowanie, planowanie, wykonanie oraz interpretację wyników. Dodatkowo wszyscy ci, którzy wpłynęli na ostateczny kształt pracy, powinni być uwzględnieni jako Współautorzy. Odpowiedzialność za zapewnienie, że osoby mające wkład w powstanie artykułu zgadzają się na jego ostateczną formę, spoczywa na Autorze zgłaszającym tekst do publikacji.
  
  Pozostałe osoby, które nie spełniają powyższego warunku Autorstwa, a ich wkład w powstanie tekstu był nieznaczny (np. mentorowanie ogólne, koordynowanie badań, zbieranie danych) mogą udzielić zgody na uwzględnienie ich w sekcji Podziękowań.
  
  Kolejność Autorów musi być ustalona i zaakceptowana przez wszystkich Autorów tekstu. Zmiana autorstwa lub kolejności w nieopublikowanych tekstach
  wymaga zgody wszystkich Autorów tekstu, Recenzentów oraz Redaktora Naczelnego, a także musi być odpowiednio wyjaśniona. Po opublikowaniu tekstu, zmiany informacji o Autorach mogą być wprowadzane zgodnie z procedurami wskazanymi przez COPE [3].
  
  Autor(zy) przed publikacją tekstu składają do Redakcji Oświadczenie o autorstwie, potwierdzające spełnienie kryteriów autorstwa określonych w niniejszej Etyce publikacyjnej. Oświadczenie ma formę elektroniczną (checkbox).
  
  Autor, składając tekst do publikacji, zobowiązuje się do dokonywania korekt redakcyjnych oraz udzielania odpowiedzi na recenzje w wyznaczonym przez Redakcję terminie. Ponadto Autor deklaruje, że na wezwanie Redakcji dopełni obowiązku odpowiedzi na podjętą dyskusję lub polemikę. Autor ma również prawo wymagać od Redakcji wprowadzenia zgłoszonych przez niego poprawek do tekstu.
  
  Autorem tekstów naukowych może być wyłącznie człowiek. Narzędzia AI nie mogą zostać uznane za autora czy współautora.
• Zasada fair play
  Teksty zgłaszane do publikacji są oceniane przez Redakcję przede wszystkim pod względem merytorycznym, formalnym i technicznym. Decyzje Redakcji muszą być oparte na wartościach naukowych, a czynniki takie jak rasa, płeć, orientacja seksualna, wyznanie, pochodzenie etniczne, obywatelstwo, wiek, stan cywilny czy rodzicielski, niepełnosprawność czy przekonania polityczne Autorów nie mogą mieć wpływu na ocenę artykułów [4]. W przypadku gdy Autor podejrzewa, że nie została zachowana zasada fair play, może zgłosić skargę lub zażalenie do Redaktora Naczelnego czasopisma. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w części: Zasady dotyczących członków Redakcji: Decyzje dotyczące publikacji oraz Skargi, zażalenia, odwołania.
• Zasada rzetelności naukowej
  Autorzy zgłaszanych do publikacji tekstów są zobowiązani do rzetelnego opisu wykonanych prac badawczych oraz obiektywnej interpretacji wyników. Prace powinny zawierać dostateczną ilość informacji umożliwiających identyfikację źródeł danych oraz powtórzenie badań. Niedopuszczalne jest prezentowanie i interpretowanie danych i wyników badań w sposób niezgodny z zasadami etyki, co może skutkować wycofaniem tekstu.
  
  Wszelkie przejawy nierzetelności naukowej (scientific misconduct), w szczególności: ghostwriting; guest authorship; plagiatorstwo; zmyślanie lub fałszowanie danych; manipulowanie danymi; zjawisko Matyldy; efekt św. Mateusza [6]; błędne i niesumienne przeprowadzenie postępowania badawczego oraz naruszenie zasad etyki w nauce są niedopuszczalne i muszą być bezzwłocznie przenalizowane i rozpatrzone przez Redaktora Naczelnego oraz Radę Naukową. Redakcja czasopisma ma obowiązek rejestrowania i archiwizowania takich przypadków.
  
  Teksty niespełniające zasad rzetelności naukowej nie zostaną dopuszczone do publikacji. W przypadku, gdy nierzetelność została zgłoszona/dostrzeżona już po publikacji tekstu, Redakcja – po otrzymaniu takiego zgłoszenia – kontaktuje się z Autorem, prosi o wyjaśnienie, gromadzi i zapoznaje się z zebranymi i dostarczonymi dowodami na nierzetelność naukową, a następnie formułuje decyzję o wycofaniu, sprostowaniu/korekcie, o poinformowaniu odpowiednich organów i/lub instytucji. Autor ma prawo do odwołania się od decyzji Redakcji.
• Zasada rzetelności źródeł
  Autorzy zgłaszanych prac zobowiązani są zawsze wskazywać publikacje i inne źródła, które zostały przez nich wykorzystane przy tworzeniu artykułu.
• Zasady oryginalności pracy
  Autorzy mogą zgłaszać do publikacji wyłącznie własne, oryginalne teksty. Teksty te nie mogą być jednocześnie zgłoszone do innych czasopism/publikacji ani być częścią już opublikowanych czasopism/publikacji. W szczególnych i uzasadnionych przypadkach Redaktor Naczelny może wyrazić zgodę na ponowną publikację tekstu wcześniej opublikowanego, pod warunkiem że tekst zawiera odniesienie bibliograficzne do oryginalnego tekstu. Autorzy, korzystając z badań, danych lub słów innych osób, powinni stosować odpowiednie oznaczenia cytowania. Plagiat lub fabrykowanie danych są niedopuszczalne.
• Zasada przeciwdziałania konfliktom interesów Autorów
  Nieopublikowane artykuły nie mogą być wykorzystywane przez członków Zespołu Redakcyjnego ani żadne inne osoby uczestniczące w procedurach wydawniczych bez pisemnej zgody Autorów.
  
  Autorzy, zgłaszając tekst, są zobowiązani do udostępnienia informacji dotyczących źródeł finansowania publikacji oraz wsparcia udzielonego badaniom przez instytucje, organizacje lub inne osoby i podmioty (financial disclosure).
  Redakcja może poprosić Autorów o przesłanie zgłaszanego tekstu w wersji zanonimizowanej w celu zachowania poufności danych w procesie recenzji.
• Zasada udostępnienia danych
  Autorzy mogą zostać poproszeni o udostępnienie nieprzetworzonych danych badawczych, dlatego powinni być przygotowani do zapewnienia dostępu do tych danych. Nie jest wymagane załączanie danych badawczych do artykułów. Zamiast tego, możliwe jest zarchiwizowanie tych danych w otwartych repozytoriach danych badawczych, a następnie należy prawidłowo je cytować w swoich publikacjach, szczególnie podając numer DOI lub inny identyfikator.
• Zasady dotyczące błędów w opublikowanych pracach
  Jeśli Autor odkryje znaczące błędy lub nieścisłości w swoim tekście, zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić o tym Redakcję czasopisma w celu wycofania tekstu, sporządzenia erraty bądź skorygowania zaistniałych błędów.
  Autor, zgłaszając chęć publikacji artykułu, jednocześnie deklaruje, że dopełni obowiązku odpowiedzi na wezwanie Redakcji o przedstawienie wyjaśnień w sprawie ewentualnych skarg, zażaleń, zarzutów co do nierzetelności naukowej dotyczących publikowanego tekstu.
• Korekta tekstów, uzupełnienia
  Autor, Redakcja oraz Recenzenci mogą na etapie procesu redakcyjnego, przed publikacją tekstu, wspólnie dokonywać korekty tekstów poprzez dyskusję. Autor, zgłaszając tekst do publikacji, zobowiązuje się do aktywnego uczestnictwa w dyskusjach z Redakcją czasopisma.
  
  Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania korekt tekstu po jego opublikowaniu bez konieczności informowania Autorów, jednak dotyczy to wyłącznie tzw. drobnych zmian. Drobne zmiany obejmują np. poprawę formatowania i pisowni. Nie są to istotne korekty, które wpływają na odbiór czy zakres prezentowanych treści.
  
  Istotne zmiany, takie jak wycofanie artykułu z powodu błędu, dodanie lub usunięcie Autora, poprawa danych wpływających na interpretację wyników badań po opublikowaniu, mogą być wdrożone zgodnie z procedurami wskazanymi przez COPE [3].
  
  Autorzy są zobowiązani do bezzwłocznego zgłaszania i korygowania wszelkich dostrzeżonych błędów, niedokładności lub stwierdzeń wprowadzających w błąd.
• Wycofanie tekstu przez Autora
  Autor ma prawo do wycofania zgłoszonego do Redakcji tekstu w przypadku rażących zaniedbań Redakcji podczas prac redakcyjnych. W przypadku znacznych opóźnień w pracach redakcyjnych, Autorzy powinni być poinformowani o przyczynie opóźnienia, a Redakcja powinna przekazać Autorowi informację o przewidywanym maksymalnym czasie procedowania artykułu. Skargi i zażalenia dotyczące zaniedbań Redakcji oraz wnioski o wycofanie artykułu należy kierować bezpośrednio do Redaktora Naczelnego.
• Zasady przestrzegania nadzoru etycznego
  Jeśli tekst opisuje badanie przeprowadzane na ludziach, zwierzętach, embrionach, produktach podwójnego zastosowania (dual use) oraz jeśli zawiera dane poufne lub opisuje zagadnienia, które mogą mieć szkodliwy wpływ na środowisko i organizmy żywe, Autor jest zobowiązany do dostarczenia Redakcji deklaracji oraz poświadczeń o uwzględnieniu w badaniach wszelkich procedur oraz przepisów międzynarodowych, krajowych i instytucjonalnych (np. NCN, CDBI – Komitet Sterujący do spraw Bioetyki).
• Zasady ochrony danych osobowych
  W przypadku przetwarzania w tekście danych osobowych w celach naukowych należy zapewnić zabezpieczenie praw osoby, której te dane dotyczą, lub uzyskać odpowiednie zgody na przetwarzanie takich danych, w szczególności, mając na uwadze międzynarodowe i krajowe prawo, z naciskiem na Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). Jeśli to konieczne, Autor powinien dostarczyć Redakcji umowę powierzenia danych osobowych lub stosowne upoważnienia.
• Zasada respektowania praw własności intelektualnej
  Autor składający tekst do publikacji musi zadeklarować, że artykuł jest oryginalny, nie narusza praw ani dóbr osobistych osób trzecich. Ponadto, Autor zobowiązany jest do uzyskania zgody od osób, których wizerunki, wypowiedzi, dzieła plastyczne lub fotograficzne zostały wykorzystane w tekście, na ich publikację w Internecie i w druku.
• Podstawowe wymagania formalne dotyczące publikacji
  Autor, zgłaszając tekst do publikacji, zobowiązuje się w szczególności do dostarczenia wymaganych przez Redakcję i/lub Wydawcę dokumentów i deklaracji:
  1. Oświadczenie, że artykuł jest oryginalny, mojego autorstwa oraz nie narusza praw osób trzecich oraz został przygotowany z poszanowaniem praw autorskich innych twórców (tzn. żadna część utworu nie powstała poprzez przywłaszczenie całości lub części cudzego utworu i podpisana nazwiskiem Autora).
  2. Oświadczenie, że nie występują zjawiska guest writing, ghost authorship.
  3. Oświadczenie, że przesłany artykuł nie był nigdzie wcześniej opublikowany.
  4. Oświadczenie o zapoznaniu się z wymogami redakcyjnymi dla autorów oraz zasadami recenzowania określonymi przez Redakcję czasopisma oraz wyrażenie zgodę na dokonanie przez Wydawcę niezbędnych do publikacji zmian redakcyjnych oraz korekty utworu – w stopniu niepozbawiającym Autora praw autorskich do utworu.
  5. Wyrażenie zgody o nieotrzymaniu od Wydawcy żadnego wynagrodzenia z tytułu publikacji utworu oraz przekazanie Wydawcy niewyłącznej licencji.
  6. Udzielam Wydawcy licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu na licencji Creative Commons wersja Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
  7. Udzielenie Wydawcy zgody na korzystanie z utworu na obszarze całego świata na czas nieograniczony na wszelkich polach eksploatacji, w szczególności: w zakresie utrwalania i zwielokrotnienia utworu techniką druku oraz cyfrową (digitalizacja), rozpowszechniania utworu online w Internecie na warunkach uzgodnionej licencji, tłumaczenia na języki inne niż język polski oraz zwielokrotnienia tłumaczenia utworu techniką druku oraz cyfrową, rozpowszechniania tłumaczenia utworu online w Internecie na warunkach uzgodnionej licencji.
  8. Klauzula informacyjna dla Autorów
  Administratorem Pana/Pani danych osobowych jest Naukowa Akademicka Sieć Komputerowa Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy z siedzibą w Warszawie, działający pod adresem 01-045 Warszawa, ul. Kolska 12, którego akta rejestrowe przechowuje Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem 0000012938, REGON: 010464542, NIP: 521-04-17-157. W NASK PIB został powołany Inspektor Ochrony Danych, z którym można kontaktować się w każdej sprawie dotyczącej przetwarzania danych osobowych.
  Kontakt z Inspektorem Ochrony Danych możliwy jest pod adresem:
  iod@nask.pl.
  lub 01-045 Warszawa, ul. Kolska 12.
  Odbiorcą Pana/Pani danych osobowych mogą być upoważnieni pracownicy administratora danych osobowych. Informujemy, że podane przez Pana/Panią dane osobowe będą przetwarzane na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych / RODO) w następujących celach: realizacji procesu wydawniczego na podstawie art. 6 ust. 1 lit. b RODO; rozpatrywania skarg i reklamacji na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c RODO; archiwizowania dokumentacji na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c RODO; obsługi zgłoszeń na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f RODO, co stanowi jednocześnie prawnie uzasadniony interes administrator danych. Pana/Pani dane osobowe będą przetwarzane przez okres niezbędny do realizacji w.w. celów przetwarzania. W zakresie wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na administratorze Pana/Pani dane będą przetwarzane do czasu wypełnienia tych obowiązków. Przysługuje Panu/Pani prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, prawo do sprostowania danych, prawo żądania usunięcia danych, prawo żądania ograniczenia przetwarzania danych, prawo do przenoszenia danych oraz prawo do wniesienia sprzeciwu. Przysługuje Panu/Pani prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, tj. do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, w przypadku przetwarzania Pana/Pani danych osobowych w sposób naruszający przepisy RODO. Podanie danych jest dobrowolne, jednakże niezbędne dla realizacji w.w. celów. Konsekwencją niepodania danych osobowych będzie niemożność publikacji tekstów. Informujemy ponadto, że Pana/Pani dane nie będą profilowane.
  Wszelkie wymagane oświadczenia i deklaracje w wersji elektronicznej znajdują się na stronie www czasopisma.
  W przypadkach nieopisanych w niniejszych Zasadach etyki Redakcja stosuje się do zaleceń wskazanych w COPE Retraction Guidelines [8] oraz COPE Flowcharts [3].

Zasady dotyczące recenzentów

• Proces recenzowania
  Recenzenci aktywnie uczestniczą w pracach zespołu redakcyjnego i mają istotny wpływ na podejmowane przez Redakcję decyzje. Mogą także, we współpracy z Autorami, wpływać na ostateczny kształt i doskonalenie publikowanych prac. Proces recenzji odbywa się w trybie double blind, co oznacza, że tożsamość Autorów i Recenzentów jest wzajemnie ukryta. Tożsamość Autorów jest nieznana dla Recenzenta, jednak znana jest Redakcji.
  
  Nazwiska recenzentów poszczególnych numerów czasopisma nie są ujawniane w publikacji.
  Raz w roku czasopismo publikuje listę współpracujących recenzentów.
  
  Recenzji są poddawane wszystkie teksty naukowe (nie dotyczy: recenzji nienaukowych, sprawozdań, komunikatów, artykułów popularnonaukowych, edytoriali).
  Recenzja odbywa się przed publikacją tekstu, po złożeniu tekstu przez Autora do oceny Redakcji.
  
  Redakcja powołuje do oceny każdej publikacji co najmniej dwóch niezależnych Recenzentów spoza jednostki naukowej afiliowanej przez Autora publikacji (recenzje zewnętrzne). Teksty w języku obcym ocenia co najmniej jeden Recenzent afiliowany w instytucji zagranicznej innej niż Autor recenzowanej pracy. Za dobór Recenzentów odpowiada Redakcja, kierując się w szczególności zainteresowaniami badawczymi, dorobkiem naukowym i kompetencjami Recenzenta w dziedzinie nauki, do której omawiany tekst należy.
  
  Recenzent może odmówić wykonania recenzji z przyczyn formalnych (np. konflikt interesów, brak możliwości dotrzymania terminów na wykonanie recenzji) lub pozaformalnych (zainteresowania badawcze nie pokrywają się z tematyką podejmowaną w tekście). W takim przypadku Recenzent jest zobowiązany do bezzwłocznego powiadomienia Redakcji.
  
  Niedopuszczalne jest powołanie na Recenzenta członka Redakcji lub członka Rady Naukowej.
  
  Redakcja nie wykorzystuje recenzji z innych czasopism, z komercyjnych platform recenzji, forów internetowych itp.
  Wyboru Recenzenta dokonuje Redakcja. Recenzentów zewnętrznych do recenzowania sugerują i wybierają redaktorzy, inni Recenzenci, oraz inne Redakcje o podobnej tematyce.
  
  Gdy Autorem tekstu jest członek Redakcji lub Rady Naukowej, dobór Recenzenta spoczywa na innym członku Redakcji, niebędącym Autorem. Osobę taką dotyczą zasady i obowiązki Autora, nie dotyczą jej natomiast przywileje członka Redakcji lub Rady Naukowej związane z udziałem w pracach redakcyjnych, w procesie recenzowania i w podejmowaniu decyzji powiązanych z tym tekstem.
  
  Recenzja musi mieć formę pisemną. Recenzent może uzupełnić recenzję z wykorzystaniem odpowiedniego formularza online. Recenzja musi zawierać jednoznaczną ocenę co do dopuszczenia artykułu do publikacji bądź jego odrzucenia.
  
  Tylko teksty, które podlegają procesowi recenzji i uzyskały dwie pozytywne recenzje, mogą zostać dopuszczone przez Redakcję do publikacji. Recenzja jest przygotowywana w ciągu 30 dni, licząc od dnia, w którym recenzent wyraził zgodę na jej napisanie.
  Teksty, które uzyskały jedną negatywną recenzję, gdzie recenzent wskazuje na możliwość dopuszczenia tekstu do publikacji po poprawieniu go, mogą być odesłane wraz z zaleceniami do Autora. Autor wprowadza odpowiednie korekty, po czym tekst jest przesyłany do ponownej recenzji (drugiej tury recenzji). Drugi Recenzent zostaje poinformowany o wynikach pierwszej tury recenzji. Niemniej jednak, teksty, które uzyskały jedną negatywną recenzję, mogą być odrzucone przez Redakcję bez konieczności przeprowadzania drugiej tury recenzji.
  
  Kryteria oceny brane pod uwagę w trakcie procesu recenzji są wskazane w formularzu recenzji.
  
  Redakcja udostępnia Recenzentowi formularz recenzji online, który jest podstawowym dokumentem dla wyrażenia wniosków Recenzenta.
  
  Treść recenzji nie jest ujawniana publicznie. Raporty z recenzji są udostępniane Redakcji oraz mogą być udostępnione Autorom (po anonimizacji).
  Nie jest dopuszczalna żadna bezpośrednia interakcja między Autorami a Recenzentami. Kontakt jest zanonimizowany. Wnioski i raporty z recenzji oraz odpowiedzi Autorów są przekazywane za pośrednictwem Redakcji lub z wykorzystaniem odpowiedniego systemu zapewniającego anonimizację danych w trybie double blind review.
• Zasada poufności
  Wszystkie recenzowane prace mają charakter poufny, co oznacza, że ujawnianie ich osobom trzecim jest niedopuszczalne (z wyjątkiem osób do tego upoważnionych).
• Zasada zachowania standardów obiektywności
  Recenzje powinny być oparte na obiektywnych kryteriach. Personalna krytyka Autorów prac jest nieodpowiednia. Wszystkie uwagi i spostrzeżenia Recenzenta powinny być odpowiednio uzasadnione.
• Zasada rzetelności naukowej
  Recenzenci są zobowiązani do podejmowania wszelkich starań w celu przestrzegania standardów i zasad etycznych związanych z publikacją tekstów naukowych oraz do przeciwdziałania praktykom niezgodnym z tymi standardami. W przypadku podejrzeń o nieuczciwe praktyki, takie jak plagiat czy fałszowanie wyników badań, Recenzenci mogą nanosić odpowiednie poprawki lub podjąć decyzję o niedopuszczeniu tekstu do publikacji.
• Zasada rzetelności źródeł
  Recenzenci, jeśli uznają to za konieczne, powinni wskazać odpowiednie prace nieprzywołane przez Autora. Ponadto, powinni zgłosić Redakcji wszelkie istotne podobieństwa do innych prac.
• Zasada fair play
  Kwestie takie jak: rasa, płeć, orientacja seksualna, wyznanie, pochodzenie, obywatelstwo, wiek, stan cywilny czy rodzicielski, niepełnosprawność oraz przekonania polityczne Autorów w żaden sposób nie mogą wpływać na wynik recenzji. Teksty zgłaszane do publikacji są oceniane przede wszystkim pod względem merytorycznym, formalnym i technicznym. Decyzje Recenzentów muszą opierać się na wartościach naukowych [4].
• Zasada przeciwdziałania konfliktom interesów u Recenzentów
  Recenzenci nie mogą wykorzystywać recenzowanych prac dla swoich osobistych korzyści ani potrzeb. Dodatkowo, nie powinni recenzować tekstów, które mogą prowadzić do konfliktu interesów z Autorem/Autorami.
  
  Konflikt interesów dla Recenzenta może pojawić się w sytuacjach, gdzie istnieją okoliczności, które mogą podważać jego bezstronność lub wpływać na jego działania podczas procedury recenzowania. Mogą to być powiązania służbowe, finansowe, prawne, osobiste opinie Recenzenta, rywalizacja naukowa, a nawet relacje rodzinne.
• Zasada terminowości
  Recenzenci powinni dostarczyć recenzje w ustalonym terminie. Jeśli z jakichś powodów (merytorycznych, braku czasu) nie są w stanie dotrzymać terminu lub podjąć się recenzji, powinni niezwłocznie poinformować o tym fakcie Zespół redakcyjny.

W przypadkach nieopisanych w niniejszych Zasadach etyki publikacyjnej Redakcja stosuje się do zaleceń wskazanych w COPE Retraction Guidelines [8]. oraz COPE Flowcharts [3].

Zasady dotyczące członków Rady Naukowej

Członkowie Rady Naukowej powinni być uznawanymi ekspertami w dziedzinie zgodnej z zakresem tematycznym czasopisma. Ich imiona, nazwiska oraz afiliacje są opublikowane na stronie internetowej czasopisma. Redakcja zobowiązuje się do regularnej aktualizacji informacji o składzie Rady Naukowej.

Obowiązki członków Rady Naukowej obejmują:

• Nadzór nad przestrzeganiem standardów i zasad etycznych w czasopiśmie na każdym etapie publikacji, ze szczególnym uwzględnieniem rzetelności naukowej, przejrzystości procedur oraz prezentowania wartościowych tekstów naukowych.
• Wyznaczanie i aktualizacja celów oraz misji czasopisma, monitorowanie ich realizacji.
• Wdrażanie najlepszych praktyk redakcyjnych i naukowych oraz dostosowywanie się do zaleceń i wymagań w tych obszarach.
• Identyfikacja i dobór członków Redakcji oraz ocena ich pracy.
• Określenie grupy odbiorców czasopisma.
• Promowanie czasopisma.
• Okresowa ocena rozwiązań i praktyk stosowanych przez czasopismo.
• Zachęcanie Autorów i Recenzentów do współpracy z czasopismem.
• Współpraca z innymi członkami Rady Naukowej.
• Mentoring i ustalanie polityki rozwoju czasopisma.
• Współdziałanie z Redakcją czasopisma i Wydawcą.
• Rozwiązywanie sporów i nieporozumień, kontakt z zewnętrznymi organami, np. COPE.
• Wsparcie działań Redakcji na żądanie, szczególnie w przypadku naruszeń.

Zasady dotyczące Czytelników

• Otwarty dostęp
  Czasopismo jest publikowane w otwartym dostępie, co oznacza, że wszystkie treści są dostępne bezpłatnie dla użytkowników i instytucji w czasie i miejscu przez nich wybranym. Dostęp do treści publikowanych online w czasopiśmie nie wymaga logowania.
  
  Wszystkie artykuły publikowane w czasopiśmie są udostępniane w formie elektronicznej na licencji Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że utwory te mogą być kopiowane i rozpowszechniane w dowolnym medium i formacie, modyfikowane, remiksowane i dostosowywane z zachowaniem odpowiedniego uznania autorstwa. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl
  
• Wykrycie przejawów nierzetelności naukowej
  Redakcja prosi o informowanie w przypadku wykrycia wszelkich przejawów nierzetelności naukowej, w tym: ghostwriting, guest authorship, plagiat, zmyślanie lub fałszowanie danych, manipulowanie danymi, zjawisko Matyldy, efekt św. Mateusza, błędne i niesumienne przeprowadzenie postępowania badawczego oraz naruszenie zasad etyki w nauce. Redakcja czasopisma ma obowiązek rejestrowania i archiwizowania takich przypadków. Sugeruje się, aby zgłoszenie zawierało szczegółowy opis sprawy oraz wskazanie, jakich treści dotyczy.
  
  Zgłoszenia takie będą bezzwłocznie analizowane i rozpatrywane przez Redaktora Naczelnego oraz Radę Naukową.
  
  Redakcja po otrzymaniu zgłoszenia kontaktuje się z Autorem, prosi o wyjaśnienie sprawy, oraz zapoznaje się ze zgromadzonymi i dostarczonymi dowodami na nierzetelność naukową. Następnie podejmuje decyzję dotyczącą wycofania tekstu, jego sprostowania lub korekty, a także informuje odpowiednie organy i/lub instytucje. Redakcja kontaktuje się również z osobą zgłaszającą naruszenie i/lub udostępnia publicznie podjętą decyzję.

Kontakt z Redakcją czasopisma

Wątpliwości dotyczące rzetelności naukowej należy kierować na adres: kontakt@journaldot.pl


[1] COPE Council, Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors, https://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf, dostęp: 14.02.2023.
[2] The Committee on Publication Ethics, DOAJ, the Open Access Scholarly Publishing Association, the World Association of Medical Editors, Principles of transparency and best practice in scholarly publishing, https://doaj.org/apply/transparency/, dostęp: 14.02.2023.
[3] COPE Council, Polish: all flowcharts, https://publicationethics.org/resources/flowcharts/polish-all-flowcharts, DOI: https://doi.org/10.24318/cope.2019.2.36, dostęp: 14.02.2023.
[4] The Committee on Publication Ethics, DOAJ, the Open Access Scholarly Publishing Association, the World Association of Medical Editors, Principles of transparency and best practice in scholarly publishing, https://doaj.org/apply/transparency/, dostęp: 14.02.2023.
[5] COPE Council, Editor as author in own journal, https://publicationethics.org/case/editor-author-own-journal, dostęp: 14.02.2023.
[6] Przykłady nierzetelności naukowej:

• Plagiat – polega na „przywłaszczeniu sobie autorstwa albo wprowadzeniu w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania” (Dz.U. 2018 poz. 1668, art. 287).
• Zjawisko Matyldy – zjawisko dyskryminacji kobiet w nauce (więcej: A. Derra, Przemilczane i zapomniane. O zjawisku Matyldy, czyli systemowym umniejszaniu roli kobiet w nauce, „Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL” 2016, Tom 29, nr 1 (113), s. 203–220, https://czasopisma.kul.pl/ethos/article/view/5314).
• Efekt św. Mateusza – występuje, gdy „pewne procesy psychospołeczne wpływają na przydział nagród dla naukowców za ich wkład – przydział, który z kolei wpływa na przepływ idei i odkryć w sieciach komunikacyjnych nauki” (R.K. Merton, The Matthew effect in science: The reward and communication systems of science are considered, „Science” 1968, 159 (3810), s. 56, https://www.jstor.org/stable/pdf/1723414.pdf).

[7] Listę niezbędnych dokumentów przedstawiono w punkcie Zasady dotyczące Autorów. Podstawowe wymagania formalne dotyczące publikacji.
[8] COPE Council, COPE Guidelines: Retraction Guidelines, DOI: https://doi.org/10.24318/cope.2019.1.4, dostęp: 14.02.2023.
[9] COPE, Authorship, https://publicationethics.org/resources/discussion-documents/what-constitutes-authorship-english-june-2014, dostęp: 14.02.2023.
[10] CRediT, https://credit.niso.org/, dostęp: 14.02.2023.
[11] Niezbędne dokumenty opisano w punkcie Zasady dotyczące autorów. Podstawowe wymagania formalne dotyczące publikacji.
[12] „Konflikt interesów u Autora występuje wtedy, gdy Autor ma określone interesy finansowe lub powiązania, bezpośrednie lub pośrednie, lub występują inne sytuacje, które mogą budzić wątpliwości co do jego bezstronności lub wpływać na jego działania”, np. gdy ważność badań jest zależna od relacji osobistych Autora, jego prywatnych opinii, rywalizacji naukowej itp.”. Cyt. za: Oxford Academic, Conflicts of interest, https://academic.oup.com/pages/authoring/journals/preparing_your_manuscript/conflicts_of_interest , dostęp 03.04.2023.